Płotka, znana również jako płoć, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych gatunków ryb słodkowodnych w Europie. Charakteryzuje się szerokim zakresem występowania oraz różnorodnymi synonimami w nomenklaturze zoologicznej, co świadczy o jej długiej historii badawczej. W artykule przyjrzymy się bliżej tej rybie, jej środowisku życia oraz preferencjom żywieniowym.
Opis gatunku płotka
Płotka, znana naukowo jako Rutilus rutilus, należy do rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Jest to ryba charakteryzująca się krótkim, wysoko wygrzbieconym ciałem, bocznie ścieśnionym, co sprawia, że w wodach ubogich w pokarm jej ciało staje się bardziej wysmukłe. Głowa płoci jest krótka, a szczęka nieco wysunięta przed mały, końcowo położony otwór gębowy.
Jej wygląd jest dość charakterystyczny: grzbiet ma ciemnobrązowy lub szaroczarny kolor z niebieskawym lub zielonkawym połyskiem. Boki są jasnosrebrzyste, a brzuch biały. Płetwa grzbietowa i ogonowa są szare z czerwonawym odcieniem, podczas gdy inne płetwy mają wyraźnie czerwony kolor. Tęczówka oka płoci również jest czerwona.
Środowisko życia płoci
Płocie są szeroko rozpowszechnione w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawii. Na wschodzie ich zasięg rozciąga się daleko w głąb Azji. W Polsce występują we wszystkich wodach słodkich, takich jak rzeki, jeziora i stawy, z wyłączeniem wód górskich.
Ryby te znane są z życia w stadach i gromadnego żerowania. Są płochliwe i bardzo ostrożne, co jest typowe dla wielu gatunków ryb słodkowodnych. W Bałtyku płocie występują jako anadromiczna forma, co oznacza, że żerują w morzu, a trą się w wodach słodkich.
Znaczenie gospodarcze
W niektórych regionach płocie mają istotne znaczenie gospodarcze, głównie ze względu na popularność wśród wędkarzy. Chętnie są poławiane na spławik i grunt, co czyni je ważnym elementem rekreacji wędkarskiej. Rekord Polski wędkarski wagowy dla płoci wynosi 2,20 kg przy długości 53 cm, co świadczy o ich potencjale do osiągania imponujących rozmiarów.
Odżywianie płoci
Żywienie płoci jest zróżnicowane i zmienia się wraz z wiekiem ryby. Narybek płoci żywi się głównie planktonem skorupiakowym na płyciznach, co jest typowe dla młodych ryb wielu gatunków. Roczniaki przechodzą na pokarm denny, w tym skorupiaki, mniejsze larwy owadów oraz glony i inne rośliny.
Gdy płocie osiągają długość około 20 cm, zaczynają odżywiać się mięczakami, głównie racicznicami. Samice płoci osiągają dojrzałość płciową w 3–4 roku życia przy długości około 10 cm, natomiast samce o rok wcześniej. Tarło odbywa się zazwyczaj na przełomie kwietnia i maja, przy temperaturze wody 15–16 °C.
Rozmnażanie
Podczas tarła samica płoci o długości 10 cm może złożyć około 2500 ziaren ikry. Ikra jest składana na różnym podłożu, najczęściej na roślinach podwodnych, starych liściach i łodygach trzcin, a z ich braku mogą to być kamienie. Ikra jest przyczepna dzięki specjalnym kosmkom, co chroni ją przed zmyciem przez prądy wodne.
Wylęg następuje po około 12 dniach, a po 20 dniach młode płocie zaczynają aktywne życie, napełniając pęcherz pławny i pokrywając się łuską przy długości około 5 cm. Płoć rośnie wolno, osiągając w wieku 10 lat długość około 22 cm, a żyje zwykle 15–18 lat.
Podsumowanie cech płoci
Płotka jest rybą o ciekawym wyglądzie i zróżnicowanym trybie życia. Charakteryzuje się szerokim zasięgiem występowania oraz zróżnicowanym odżywianiem, co czyni ją interesującym obiektem badań zoologicznych. Jest również popularna wśród wędkarzy, co podkreśla jej znaczenie gospodarcze w niektórych regionach.
- Wysoko wygrzbiecone ciało, bocznie ścieśnione
- Czerwona tęczówka oka
- Zróżnicowane odżywianie w zależności od wieku
- Gromadne życie w stadach
- Anadromiczna forma w Bałtyku
Podsumowując, płotka to nie tylko ryba o dużym znaczeniu gospodarczym, ale również fascynujący obiekt badań naukowych, którego różnorodność adaptacyjna pozwala na życie w różnych środowiskach wodnych.
Co warto zapamietać?:
- Płotka (Rutilus rutilus) należy do rodziny karpiowatych i charakteryzuje się krótkim, wysoko wygrzbieconym ciałem.
- Występuje w całej Europie, z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawii.
- Rekord Polski wędkarski dla płoci wynosi 2,20 kg przy długości 53 cm.
- Żywienie płoci zmienia się z wiekiem, od planktonu w narybku do mięczaków w dorosłych osobnikach.
- Samice osiągają dojrzałość płciową w 3–4 roku życia, składając około 2500 ziaren ikry podczas tarła.
