Węgorz europejski, znany również jako Anguilla anguilla, to niezwykle fascynujący gatunek ryby, który zdobywa coraz większą popularność zarówno w kulinariach, jak i w naukowych badaniach. Jego unikalna budowa ciała, tryb życia oraz wartości odżywcze czynią go obiektem zainteresowania wielu ludzi na całym świecie.
Gdzie występuje węgorz europejski?
Węgorz europejski występuje w różnych akwenach wodnych Europy, a jego obecność można zauważyć zarówno w rzekach, jak i jeziorach Europy Zachodniej i Środkowej. Jest to ryba, która zasiedla także południowo-wschodnią i środkową część Oceanu Atlantyckiego oraz wszystkie morza europejskie. Charakterystyczne dla tego gatunku jest preferowanie obszarów o dnie mulistym i obficie porośniętych roślinnością, choć można go również spotkać w wartkich rzekach z dnem kamienistym.
Węgorz europejski żyje blisko dna, a zimą chowa się w mule. Przed osiągnięciem dojrzałości płciowej, samice żyją głównie w głębi lądu, podczas gdy samce preferują wody słonawe. Warto podkreślić, że dorosłe osobniki migrują z wód słodkich do morza, co jest znane jako wędrówka katadromiczna.
Jak wygląda budowa ciała węgorza?
Ciało węgorza europejskiego jest wydłużone i wężowate, z przekrojem poprzecznym prawie okrągłym. Skóra pokryta jest grubą warstwą śluzu, co czyni ją bardzo śliską, a łuski są drobne i głęboko osadzone. Linia boczna tej ryby jest dobrze rozwinięta, a otwór gębowy końcowy jest silnie uzębiony i sięga tylnej krawędzi oka.
Węgorz nie posiada płetw brzusznych, a jego płetwa grzbietowa i odbytowa są połączone z płetwą ogonową. U osobników wędrujących na tarło oczy znacznie się powiększają. Ubarwienie grzbietu jest ciemnoszarozielone, czasem niemal całkowicie czarne, z jaśniejszymi bokami i szarawo- lub żółtawobiaławym brzuchem.
Jakie są właściwości odżywcze węgorza?
Węgorz europejski jest nie tylko interesujący z biologicznego punktu widzenia, ale również stanowi cenne źródło składników odżywczych. Jego mięso jest bogate w białko oraz kwasy tłuszczowe omega-3, które są istotne dla zdrowia serca i mózgu. Oprócz tego, węgorz dostarcza witamin z grupy B oraz minerałów, takich jak magnez, fosfor i żelazo.
Warto podkreślić, że spożywanie węgorza może przyczynić się do poprawy ogólnego stanu zdrowia, a także wspierać funkcjonowanie układu nerwowego i wzmacniać odporność. Jednak ze względu na zawartość tłuszczu, zaleca się umiarkowane spożycie tej ryby.
Jakie są zagrożenia związane z węgorzem?
Choć węgorz europejski ma wiele wartości odżywczych, jego spożycie wiąże się z pewnymi zagrożeniami. Krew węgorza zawiera ichtiotoksynę, która jest niebezpieczna dla ssaków, powodując skurcze mięśni, porażenie pracy serca i płuc oraz zmniejszenie krzepliwości krwi. Na szczęście, toksyna ta traci swoje właściwości trujące w temperaturze powyżej 58 °C.
Warto również zauważyć, że węgorz europejski jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem, objętym ochroną zgodnie z konwencją waszyngtońską (CITES). Od lat 70. XX wieku jego populacja zmalała o ponad 90% z powodu zanieczyszczenia wód, nadmiernego odławiania oraz budowy zapór na zbiornikach wodnych.
Jak przebiega tryb życia węgorza?
Węgorz europejski jest aktywny głównie w nocy, kiedy to żeruje, żywiąc się fauną denną, taką jak bezkręgowce i drobne ryby. Potrafi połykać zdobycz o stosunkowo dużych rozmiarach, a podczas wylinki chętnie zjada raki. W okresie wędrówek potrafi przemieszczać się po lądzie, pełzając z szybkością około 3 km/h po wilgotnym podłożu.
Węgorz jest rybą długowieczną, a niektóre osobniki mogą przetrwać poza wodą do dwóch dni. Podejmuje wędrówkę rozrodczą od lata do późnej jesieni, zawsze cztery dni po pełni Księżyca. Dorosłe osobniki docierają do Morza Sargassowego, gdzie odbywają tarło na głębokości 400–1000 metrów. Po tarle dorosłe ryby giną, a ich larwy unoszone są przez Prąd Zatokowy w kierunku wschodnim.
Jak przygotować węgorza na ruszcie?
Przygotowanie węgorza na ruszcie jest proste, ale wymaga przestrzegania kilku zasad. Najpierw należy dokładnie oczyścić tuszę węgorza z krwi, aby uniknąć metaliczno-gorzkiego posmaku potrawy. Krew najlepiej usuwa się przy pomocy łyżeczki od herbaty, a cięcie jamy brzusznej prowadzi się kilka centymetrów poniżej odbytu.
Węgorz przeznaczony na ruszt powinien być także dokładnie wyszlamowany i wytarty grubą solą. Grillowanie węgorza najlepiej przeprowadzać na gorącym, ale nie zbyt rozżarzonym grillu, ponieważ ryba jest delikatna i może się spalić. Zaleca się grillowanie na brykietach węgla drzewnego i używanie grilla z pokrywą, dzięki czemu ryba piecze się szybciej i równiej.
- Dokładne oczyszczenie tuszy z krwi
- Wyszlamowanie i wytarcie solą
- Grillowanie na brykietach węgla drzewnego
- Używanie grilla z pokrywą
Jakie przyprawy użyć do węgorza?
W przypadku grillowanego węgorza zaleca się unikanie wyszukanych przypraw. Najlepsze efekty osiąga się, stosując jedynie sól, koncentrat pomidorowy, odrobinę czosnku oraz mieszankę mączną jako panierkę. Świeży węgorz z rusztu jest tak smaczny, że polewanie go oliwą czy posypywanie mieszankami przyprawowymi jest zbędne.
Soląc węgorza, warto używać grubej soli, którą lekko wciera się wewnątrz jamy brzusznej. Jeśli brak doświadczenia, można przygotować solankę z cukrem i solą, w której ryby moczy się przez pół godziny do godziny przed grillowaniem. Dzięki temu węgorze będą idealnie nasolone.
Co warto zapamietać?:
- Węgorz europejski (Anguilla anguilla) występuje w rzekach i jeziorach Europy oraz w południowo-wschodniej części Oceanu Atlantyckiego.
- Jest bogaty w białko, kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B oraz minerały (magnez, fosfor, żelazo).
- Węgorz europejski jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem, a jego populacja zmalała o ponad 90% od lat 70. XX wieku.
- Podczas grillowania węgorza należy dokładnie oczyścić tuszę z krwi, wyszlamować i grillować na brykietach węgla drzewnego.
- Do przyprawienia węgorza wystarczy sól, koncentrat pomidorowy, czosnek i ewentualnie mąka jako panierka.
